دانلود مقاله واگذاری امتیاز تنباکو word دارای 38 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله واگذاری امتیاز تنباکو word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله واگذاری امتیاز تنباکو word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن دانلود مقاله واگذاری امتیاز تنباکو word :
مقدمه
نهضت مردم ایران به رهبری روحانیت در واقعه تنباکو از درخشانترین صفحات تاریخ سیاسی معاصر ایران به شمار می‌رود و بیشتر مشروطه نویسان به دو جهت آن را مبداء و پیش درآمد انقلاب مشروطیت شمرده‌اند:
اولی اینکه مردم تا آن زمان مرعوب دولت بودند و خود را در مقابل اقتدارات دولت استبدادی و شاه زبون و ناتوان تصور می کردند ولی به واسطه کامیابی در انقلاب انحصار تنباکو جرأت و جسارت پیدا کرده و فهمیدند در مقابل اراده شاه و دولت می توان پایداری کرد و با یک قیام عمومی ممکن است منافع خود را حفظ کنند و شاه را که صاحب اختیار کل و حاکم بر تقدیرات ملت است
، مجبور به تسلیم نمایند و این فکر و اندیشه، تخمی از کامیابی در دل‌ها کاشت و در مقابل تسلیم و رضا در پیشگاه زور و قلدوری ، روح مقاومت و پایداری به وجود آورد. و دوم اینکه چون این نهضت عمومی بنا بر احکام علمای روحانی در سر تا سر ایران بر پا شد و با کامیابی آنها خاتمه یافت اقتدار زیادی نصیب آنان گردید و شاه و درباریان که شکست خورده از این مبارزه بیرون آمدند بیش از پیش مرعوب نفوذ و قدرت روحانیت شدند و طبعاً نهضت مشروطیت هم که به دستیاری عده‌ای از علما بزرگ و مرجع تقلید بر پا گشت قدرتیکه در نتیجه انقلاب انحصار دخانیات نصیب روحانیون شده بود و اقتداریکه پس از آن واقعه بدست آورده بودند کمک شایانی در پیشرفت نهضت مشروطه و برقراری حکومت ملی نمود.
در واقع جنبش تنباکو مهمترین حرکت اجتماعی مردم پیش از نهضت مشروطیت بود، هر چند به ظاهر به اعتراض اجتماعی بر یک امتیاز اقتصادی می‌ماند اما در واقع تجربه‌ای سیاسی برای نزدیک شدن و هماهنگی بین اقشار مختلف جامعه از جمله تجار و بخشی از روحانیون در مقابله با نفوذ اقتصادی و سیاسی قدرت های بیگانه در کشور بود از سوی دیگر آن را واکنشی در مقابل ضعف حاکمیت سیاسی و به گونه‌ای تحمیل نظر عمومی به دولت نیز می‌توان محسوب داشت. این نوع مخالفت علنی و جدی با نظام استبدادی قاجاری تا بدین وسعت و گستردگی تا وقوع تحریم تنباکو سابقه نداشت.
این نهضت سرآغاز مبارزه جدی و تقابل دو نهاد روحانیت و سلطنت به شمار می رود و با قیام روحانیت در مقابل امتیاز تالبوت ضربه سختی بر مشروعیت سلطنت وارد آمد و مقام شاهی که تا آن زمان نوعی حقانیت معنوی نزد مردم داشت و از شاه به عنوان ظل الله یاد می‌شد در مقابل با نهاد روحانیت به آسانی وجاهیت خود را از دست داد و این جنبش که در پی واگذاری امتیاز انحصار خرید و فروش توتون و تنباکو در داخل و خارج از ایران به وجود آمد نتایج مطلوبی به بار آورد که در این مقاله به طور مختصر به آن می پردازیم.
واگذاری امتیاز:
امتیاز تنباکو، یکی از امتیازاتی بود که در اواخر قرن نوزدهم میلادی (اوایل قرن چهاردهم هجری) به یک کشور بیگانه (انگلیس) اعطا شد. مقدمات واگذاری این امتیاز در اثنای سومین سفر ناصرالدین شاه به اروپا در سال 1889 م/ 1306 هـ. در لندن انجام شد، نمایندگان کمپانی انگلیسی به ایران آمد.
دولت انگلیس از همان آغاز ورود شاه به لندن، ماژورتالبوت صاحبت اصلی امتیاز را مأمور پذیرایی از هیأت ایرانی کرد، همو در جریان این پذیرایی اطلاعات خود را درباره محصول تنباکوی ایران تکمیل نموده و به بحث و گفتگو در روند کارها پرداخت.
تالبوت که از منسوبان و نزدیکان لرد سالیسبوری صدر اعظم انگلیس بود از همان آغاز، خصوصاً به توسط سردر اموند ولف- سفیر انگلیس در ایران- و نیز میرزا ملکم خان در جریان بسیاری از مسائل ایرن قرار داشت و در پی اخذ امتیاز از شاه ایران بود، حمایت در اموند ولف و رشوه دادن تالبوت به امین السلطان صدر اعظم ناصرالدین شاه که در این سفر به همراهی اعتماد السلطنه و عده ای دیگر در التزام شاه بودند، کارها را بر وفق مراد ساخت و مقدمات واگذاری امتیاز فراهم شده.
قرار و مدارها گذاشته شد و تالبوت تدارک شرکتی ر ا دید که به کمک آن به عملیات وسیعی در ایران دست زند و بدین قرار شرکت رژی پا گرفت، در تأسیس این شرکت سرمایه‌داران انگلیسی و خود دولت انگلس دست داشت و تا تشکیل کامل شرکت رژی و تأمین سرمایه(000/000/650) لیره و سفر تالبوت به ایران چند ماهی گذشت.
زمانی که تالبوت از پاریس عازم ایران بود نامه‌ای به امین السطلان صدر اعظم ایران نوشت و در آن میزان رشوه پرداختنی را تعیین و تقبل کرد، ترجمه این نامه از این قرار است:
«اینجانب ماژور تالبوت تعهد می‌کنم که برای حضرت اشرف امین السلطان و اعلیحضرت شاه ایران به حضرت اشرف مبلغ چهل هزار لیره استرلینگ بپرداریم. ده هزار لیره از این مبلغ را روز تفویض امتیاز رژی، ده هزار لیره دیگر از این مبلغ را از اولین روزی که امتیاز رژی به موقع اجرا گذارده شد و بیست هزار لیره بقیه را دو ماه پس از اجرای امتیاز نامه رژی ، پاریس 1889»
از همین رو زمانی که تالبوت وارد تهران شد به طور مخفیانه در سفارت انگلیس اقامت کرده و قرار امتیاز تنباکو را در 28 رجب 1307 هـ.ق ( 20 مارسی 1890 م) به امضاء شاه رسید.
مفاد امتیاز نامه :
الف) تعهدات دولت ایران نسبت به کمپانی:
1- خرید و فروش و عمل آوردن توتون و تنباکو در داخل و خارج کشور تا مدت 5 سال در انحصار تالبوت و شرکا قرار می‌گیرد 2- صاحبان امتیاز به منظور تعیین مقدار توتون و تنباکو حق دارند آگاهی را ازپ زارعین کسب نمایند و دولت اسباب تسهیل آن را فراهم نماید، 3- حمل و نقل توتون و تنباکو به ایران قدغن است مگر به اجازه کمپانی، کسانی که خلاف این قانون عمل کند مورد مجازات و سیاست قرار می‌گیرد. 4- دولت ایران متعهد می‌شود عوارض گمرکی و سایر مالیات هایی که از توتون و تنباکو گرفته می‌شد تا مدت 50 سال افزایش ندهد.
5- صاحبان امتیاز می‌توانند تمام حقوق و امتیازهایی که به ایشان داده شده به هرکسی بخواهند واگذار کنند.
6- زارعان موظفند به محض فراهم شدن محصول به نزدیکترین وکیل کمپانی اطلاع دهند،
7- زارعان می‌توانند محصول خود را پیش فروش کنند.
ب) تعهدات کمپانی نسبت به دولت ایران:
1- کمپانی موظف است هر ساله مبلغ پانزده هزار لیره انگلیسی به عنوان حق انحصار به دولت ایران بپردازد. 2- عواید کمپانی پس از تعیین هزینه‌ها به علاوه پنج درصد کسر می‌شود و از مابقی یک چهارم به خزانه دولت پرداخت می‌شود 3- صاحبان امتیاز متعهد می‌شوند تمامی مقدار توتون و تنباکو را به صورت نقد خریداری کنند اما در مورد قیمت باید ما بین صاحبان امتیاز نامه و زارع موافقت و رضای طرفین ملحوظ شود.
همچنین در ماده‌ای از این امتیاز نامه قید شده است که در صورت بزو اختلاف بین دولت ایران و هیئت مدیره صاحبان امتیاز موضوع را به حکم مشترک ارجاع کنند و در صورت عدم موافقت به نظر این حکم ، د
مخالفین با این قرارداد:
همانطور که از مفاد قرارداد بر می آید سه گروه به طور مستقیم در معرض فعالیت 4 رژی قرار گرفتند. زارعین، تجار و حتی مصرف کنندگان که توده مردم از هر طبقه را شامل می‌شد. امتیاز تالبوت به اقتصاد و زندگی عمومی هر شهر و منطقه‌‌‌ای که در آن تنباکو کشت، خرید و فروش و مصرف می‌شد. آسیب رساند و دست اندرکاران این محصول به ناگاه متوجه شدند
که در امر تولید کالای خود هیچ اختیاری ندارند و همه به بیگانگان فروخته شده‌ای . و همه آنها جدول به فروشندگان و واسطه‌های یک کمپانی انگلیس شده‌اند که در ازای دریافت حق العمل برای او کار کننده به خصوص اینکه در روزنامه ها نیز به نقادی مناد امتیاز نامه پرداختند و نقاط ضعف آن را تشریح نمودند در مقاله‌ای به انتقاد سیاسی از امتیاز نامه و دولتمردان ایرانی پرداخت و سیاست‌های اقتصادی آنها به شدت مورد استفاده قرار گرفت.
میرزا آقاخان کرمانی طی مقاله‌ای که در روزنامه اختر منتشر شد به بحث با تالبوت پرداخته و نقاط ضعف قرار داد را تشریح می‌کند، در این مقاله در پاسخ به ادعای رژی که این قرارداد به سود زارعین است چون محصول خود را نقد می‌فروشند میرزای کرمانی پاسخ می‌دهد زارع ایرانی همیشه محصول خود را نقدی فروخته
و حتی به تجار پیش فروش می‌کرده و محصولش را هر طوری خواسته و به هر کس که قیمت بشتری ارائه می‌داد می‌فروخت، سپس این ادعا که شرایط رژی به سود زارعان تنباکو کار است پوچ و بی مورد است در این مقاله شرایط رژی عثمانی با قرارداد ایران مقایسه و توضیح داده شد که در آن خصوص نیز سودی برای دولت در نظر گرفته نشده است و تجار ایرانی دستشان به کلی در معامله و صادرات بسته شده در حالی که تجار عثمانی می‌توانستند، در صادرات توتون مشارکت کنند و نهایت آن که این امتیاز منافعی به ملک و ملت عاید نخواهد کرد.
طرح این مباحث اذهان تجار را در خصوص امتیاز نامه روشن می کرد و زمینه را برای اعتراض دولت فراهم می ساخت، بنابراین طبیعی بود که قبل از همه صاحبان منافع یعنی تجار دست اندرکار تنباکو، زبان به اعتراض بگشایند و آنها عرض حالی نوشته و برای شاه فرستادند و البته از سوی شاه توجهی به این اعتراض‌نامه‌ها نشد.
بنابراین می‌بینیم که یکی از دلایل اعتراض به این امتیازنامه (به خصوص از سوی تجار) دلیل اقتصادی بوده، البته در این امتیاز نامه علاوه بر ضرر اقتصادی و به یغما رفتن بنیه مالی ایران و واگذاری امور اقتصادی ملت به بیگانگان ، خطر دیگری که جامعه را تحدید و مردم را نگران کرده بود. خطر استعمار فرهنگی بود که به سبب گسترش فساد از طریق ورود تعداد زیادی از بیگانگان غیر مسلمان در کشور پدیدار شد. که برخی مورخان تعداد آنها را تا 100 هزار نفر ذکر کرده‌اند.
بعضی از اهداف این بیگانگان عبارت بود از تبلیغ دیانت مسیح در جامعه اسلامی، ترویج فساد و بی‌بند و باری از طریق ساختن اماکن فساد و مراکز عیاشی، تحقیر شخصیت زنان ایرانی در کارهای خودشان، «به طوری که در تهران از هر گوشه و راهگذاری می‌گذشتی، زن مسلمان بودکه یکی دو طفل فرنگی را در بغل ، بسا می‌شد که یک و دو طفل از دنبالش به زبان فارسی نه جان گویان می دویدند .»
علاوه بر اینها ترویج بی‌حجابی و تضعیف عقاید و باروهای اسلامی با استفاده از زنان و دختران فرنگی بدون پوشش در معابر، مغازه‌ها، و بازار مسلمانان- همچنین این شرت تاجر ، به جای اینکه سرگرم تلاشهای تجاری خود باشد دست به اقدامات مشکوکی می‌زند که هیچ ربطی با هدف وظیفه اش نداشت به این ترتیب که از همان آغاز کار خود در مرکز تهران باغ بزرگ ایلخانی را خریده و ساختمان عظیمی در آن پی می افکند و در گرداگرد باغ، چونان قلعه‌ای حصاری بلند می‌سازد.
عباس میرزا ملک آرا برادر ناصرالدین شاه در این رابطه می‌نویسد:
«انگلیسها به ایران آمده مانند که ایران را فتح کرده باشند با تمام بلاد مأمورین فرستادند و در هر بلدی سواری گرفتند که اجرای احکام آنها را بنمایند و سوارها با مواجب کافی و اسبان اعلی و اسلحه جدید مسلح نمود . . . چون میدان را به این شدت خالی و بی مانع دیدند با رعایا در کمال سختی معامله نمودند و در هیچ محل ، اعتنایی به حکومت نکردند و از طرف امنای دولت که همه از کمپانی رشوه خورده بودند، هر روز به حکام ولایات اوامر صادر می شد که البته در پیشرفت کار امور مأمورین کمپانی، منتهای سعی را به جا آورد. . . .»
علاوه بر اینها یکی دیگر از دلایل اعتراض مردم و علما و . . . به این امتیاز نامه ترس از خطر مستعمره شدن کشور با ورود خیل عظیم نیروهای بیگانه به مملت متعاقب انعقاد قرارداد، بوده است زیرا اگر این قرارداد نسخ نمی شد چه بسا ایران هم به سرنوشت هندوستان و دیگر مستعمرات انگلیسها دچار گردد. از همین رو علما و روحانیون را در برابر تسلط اجانب به قیام واداشت.
این امتیاز نامه بیش از هه دو قشر را حساس کرد: اول، تجار که منافع اقتصادی خود را با خطر عظیم مواجه می‌دیدند. که در این باره هما ناطق معتقد است که «تجار از ابتدای تشکیل رژی با آن مخالفت نکردند زیرا رژی برای اینکه بتواند تجار را با خود همراه نماید و دلنگرانی‌های آنها را از میان بر دارد اقدام به فروش سهام شرکت به آنان نمود، برخی از تجار نیز تمایل خود را به خرید سهام نشان دادند و حتی امین الضرب قول خرید دویست سهم را از شرکت رژی می‌دهد ولی بعد، از خرید آن سرباز می‌زند زیرا آنها انتظار دانشتند تنباکو به عنوان یک تولید صنعتی رواج یابد بنابراین با آن مشارکت کردند ولی چون رژی به ترویج بنای ناسازگاری گذاشت و تجار نتوانستند از رژی سود ببرند با آن به مخالفت پرداختند. »
دوم: علما از آن حیث که این امتیازنامه را در چهارچوب تسط اجنبی بر شئونات یک کشور اسلامی ارزیابی می کردند و مقاصد دینی و حفظ هویت دینی را در مخاطره می دیدند.
البته روسها نیز در مقابل این امتیاز به مخالفت برخاستند زیرا کمترین نتیجه اعطای این امتیاز برای آنها پیشرفت سیاست انگلیس بوده که با سیاست روسیه مغایرت داشت از همین رو آنها برای لغو این امتیاز نامه از هیچگونه عملی فروگذار نکردند.
به طور کلی در جریان قیام تنباکو علاوه بر دست اندرکاران تنباکو و توتون، همه قشرها و طبقات اجتماعی 100 از ارباب گرفته تا رعیت ، از بازری گرفته تا درباری – شرکت جستند زیرا گذشته از عوامل مختلف (مذهبی، فرهنگی، اقتصادی) آنان در زندگی روزمره خود با این محصول بازاری سروکار داشتند و آن را استعمال می کردند ، آنها خواه و ناخواه در متن قیام قرار گرفته و بر قدرت نیروهای قیام کنندگان افزودند.
کارگزاران کمپانی در شهرهای مختلف
همزمان با ورود کارگزاران کمپانی به ایران این کمپانی در صدد گشودن شعب خود در شهرستانهایی مانند شیراز، اصفهان، تبریز، مشهد، سمنان که از مراکز تولید و تجارت توتون و تنباکو بودند برآمده و بر ای ذخیره کردن توتون و تنباکو در بوشهر چند انبار ساخت و مأموران کمپانی که بیشتر از مرم محل استخدام شده بودند در روستاهای محل کشت توتون و تنباکو به خرید و این محصول پرداختند.
شیراز:
ورود هیأت شرکت رژی به شیراز با سفارشنامه ویژه دولت به حاکم این ایالت (اویس میرزا معتمد الدوله ) همراه بوده البته قضیه امتیاز نامه قبل از ورود فرنگیان به شیراز در بین مردم شایع شد و مردم دست به دامن علمای شیراز شدند لکن سفارشنامه‌های دولت برای حمایت از هیأت شرکت، به علمای این منطقه ارسال شده بود. ولی علما این گونه تکلیف شان از دولت که عنانی مقاصد ملت و مملکت و دین است اظهارگرانباری کردند
.
از همین رو اعتراض‌های پی در پی از فارس که محل عمده کشت تنباکو بوده به شاه رسید، از علمای همراه تجار سید علی اکبر فال اسیری بودکه در مقابل واگذاری امتیاز رژی واکنش شدیدی نشان داد و به تدریج تعداد بیشتری به اعتراض ضدرژی پیوستند.
سید علی اکبر فال اسیری رهبری مخالفت بارژی را در شیراز به عهده داشت.
وی بربالای منبر به خاطر اعطای انحصار دخانیات به دولت انتقاد کرد و شمشیر خود را از زیر عبای خود بیرون آورده فریاد زد:
«موقع جهاد عمومی است ای مردم بکوشید تا جامعه زنان نپوشید، من یک شمشیر و دو قطر، خون دارم هر بیگانه‌ای که برای انحصار دخانیات به شیراز بیاید شکمش را با این شمشیر پاره خواهیم کرد. » و به دنبال آن به بصره تبعید شد. اعتراض‌هایی عمومی و سرکوب مخالفان توسط حکام محلی که در یک روز 7 نفر در صحن شاهچراغ به دست تفنگداران قوام الملک که نظم شهر را بر عهده گرفته بودند به قتل رسیدند، بحران فارس عمیق‌تر شد.
تبریز:
در تبریز نیز که کانون تجارت خارجی تنباکوی ایران بود پیش درآمد اعتراض در این شهر از سوی تجار و برخی افراد معتبر آغاز شد. اعلان‌های تهدید آمیزی خطاب به مخالفان جنبش و خارجی‌های منتشر شد، در این زمان حاج میرزا جواد مجتهد که نقش واسطه بین تجار و اصناف را ایفا می کرد به دولت ابراز نمود در صورت تداوم امتیاز نامه وی نمی تواند نظم عمومی را تضمین کند ، لذا به دلیل اهمیت تجارت تـنباکو در این شهر، جنش ضدرژی نیز در آنجا پرهیاهو شد و درگیری خونین انجامید.
اعتمادالسلطنه شورش تبریز را ناشی از تحریکات روسها دانسته.
اما اعتراض تجار را فتنه‌روسها نمی توان دانست زیرا روسها با واگذاری این امتیاز مخالف بود و شاید اعتراض داخل را تقویت نموده و صرفاً عامل پیدایش این شورش‌ها محسوب نمی‌شد و چیزی که بیشتر از همه عامل این آشوبها شده، آگاهی یافتن تجار از مضرات این امتیازنامه بوده است.
اصفهان:
اصفهان نیز همزمان با دیگر شهرها به مخالفت بارژی برخاستند، نامه اعتراض آمیزی به ظل السطلان نوشته و از آقا نجفی روحانی پرنفوذ شهریاری خواستند و او نیز حکم تحریم تنباکو را صادر نمود، بسیاری در اصفهان از آن پیروی کردند زمینه برای اعلام حکم تحریم میرزای شیرازی فراهم گردید.
در مشهد نیز مخالفت با اداره دخانیات به رهبری شیخ محمد تقی مجتهد بجنوردی و حاجی میرزا حسین آغاز شد و تجار برای همگیر شدن اعتراض خود به مراجع روحانی متوسل شدند و در مسجد گوهرشاد بست نشستند. البته در سایر شهرها نیز اعتراضاتی صورت گرفت ولی شدت آن اعتراضات کمتر بود.
تهران:
مرکز ثقل این اعتراضات تهران بود و حرکت پایتخت نقش تعیین کننده‌ای در سرانجام جنبش داشت کمپانی رژی پس از تشکیل اداره مرکزی چنانکه گفته شد دستورهایی برای ضبط و خرید تنباکو کمپانی رژی پس از تشکیل اداره مرکزی چنانکه گفته شده دستورهایی برای ضبط و خرید تنباکو کمپانی رژی پس از تشکیل اداره مرکزی چنانکه گفته شد
دستورهایی برای ضبط و خرید تنباکو صادر نموده و مهلتی برای تنباکو فروشان تا هفتم ماه جمادی الاولی سال 1309 معین کرد که بعد از این تاریخ می‌بایست فروش اجناس دخانیه منحصراً از طرف کمپانی انگلیسی و با اجازه آن باشد.
تجار تهران که در رأس آنان مرحوم حاج محمد کاظم ملک التجار و حاج محمد حسین امین الضرب قرار داشتند از این جریان سخت به وحشت افتاده به هر وسیله ای متوسل می‌شدند تا مانع این کار شوند. البته علمای تهران از همان ابتدا به عنوان اینکه که واگذار کردن انحصار توتون و تنباکو به فرنگیان مخالف مذهب اسلام و استقلال مملکت است زمزمه های مخافت آغاز کرده مخصولاً مرحوم میرزا حسن آشتیانی رئیس علمای ایران چندین مرتبه با امین السلطان و ناصرالدین شاه ملاقات نموده، معایب و مضار این عمل را به آنها گوشزد کرد ولی امین السطان و ناصر الدین شاه به هیچ یک از تقاضاهای آنها وقتی ننهاد.
از همین رو رهبری مبارزه را در تهران آیت‌الله میرزا حسن آشتیانی بر عهده گرفتند و البته سلسله جنبان همه این حرکتها میرزای شیرازی بود و در تظاهراتی که مردم بر ضد این اقدام دولت انجام دادند تعدادی بازداشت شدند که یکی از آنها میرزای رضا کرمانی است که همه جا فریاد می زد و مردم را به شورش می‌خواند و به مدت 5/4 به این مناسبت در قزوین زندانی شده از و همین جا انگیزه‌ای برای قتل شاه در او پیدا شد.
آیت الله سید حسن شیرازی (حکم تحریم ):
همانطور که گفته شد در شهرهای تهران، تبریز، اصفهان، مشهد و سایر شهرهای کشور اعتراضات مردمی عیه اختیار تنباکو شدت گرفت. در این شهرها علمای برجسته‌ای کانون مقاومت و محرک هیجان عمومی بودند (البته بدون تردید تجار در فراهم آمدن زمینه و شایع کردن لفظ تحریم بسیار دخیل بودند .) تلاش ناصر الدین شاه و عمال دولت برای فرونشاندن اعتراضات و شورش مردم با توسل به شیوه تعرفه آمیز و چه با تهدید و قوه قهریه به جای نرسیده و روز به روز برگستردگی دامنه جنبش افزوده می‌گشت.
از این رو رهبران مذهبی از میرزا حسن شیرازی که مرجع عالی الاطلاق شیعان در آن زمان بود خواستند کای بکند، برای مثال سید جمال‌الدین اسدآبادی به او نامه نوشت، و علی اکبر اسیری که به عراق تبعید شده بود با او تماس گرفت و وضعیت را برایش تشریع نمود.
دانلود این فایل
- ۹۶/۰۴/۲۱